Bouwers van biomassacentrales zien markt instorten

Uit: FD, 3 juli 2020.

De Amercentrale in de gemeente Geertruidenberg, die voorheen alleen op steenkool draaide, stookt biomassa bij, gemaakt van houtpellets.Foto: Hollandse Hoogte

In het kort

Bedrijven actief in de bouw van biomassacentrales zien hun omzet teruglopen.

Projecten gaan niet door of hebben flinke vertraging.

De sector wijst naar de politiek, die eerder biomassa zag als essentieel voor de energietransitie, maar nu negatief is over de energiebron.

Een belangrijke subsidieregeling voor biomassa dreigt snel te worden afgebouwd.

Biomassabedrijven zien plannen voor nieuwe centrales massaal stranden of vertragen nu het politieke draagvlak onder deze energiebron wegvalt. Volgens de branche gaat vanwege de grote onzekerheid in de markt naar schatting 75% van de geplande projecten niet door. Sinds 2018 is er minstens €2,6 mrd subsidie toegezegd voor biomassa. Het grootste gedeelte van deze installaties moet nog gebouwd worden, maar dreigt er nu niet te komen. 

Dat zegt Eppo Bolhuis, kenner van de biomassasector en voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Bioketel Leveranciers (NBKL). Verschillende bedrijven actief in de bouw van installaties bevestigen tegenover het FD het sombere beeld dat de sector wacht nu de vier regeringspartijen zich tegen het gebruik van biomassa voor de productie van stroom en warmte hebben gekeerd. 

Een claim richting de overheid is niet uitgesloten, zegt Bolhuis. ‘Laat de politiek ondernemers dan maar compenseren om zich weer op aardgas te richten.’ Hij spreekt van een doodsteek voor het Klimaatakkoord en de energietransitie. ‘Het is een staaltje onbehoorlijk bestuur. Ik schat dat 25% van de goedgekeurde subsidiebeschikkingen nog maar zal doorgaan. De rest valt af of wordt op de lange baan geschoven.’ 

Voorbereidende kosten

De subsidieregeling waar bedrijven die energie-installaties bouwen aanspraak op kunnen maken, heet Stimuleringsregeling Duurzame Energie, in de sector bekend als SDE+. Het is de belangrijkste graadmeter voor de hoeveelheid hernieuwbare-energieprojecten die op de planning staan. 

Van 2018 tot begin 2020 kregen 164 bedrijven een subsidie voor de bouw van een biomassacentrale met een budgetclaim van €2,6 mrd. Het is deze groep waar waarschijnlijk veel projecten niet zullen doorgaan. Hoe groot de schade is, is moeilijk te zeggen. Gemiddeld ligt het investeringsbedrag in een nieuwe middelgrote centrale op €10 mln, maar zolang er nog geen schop in de grond is maken bedrijven vooral voorbereidende kosten.

Afbouwpad

In juni 2018, toen de overheid en tal van belanghebbenden het Klimaatakkoord presenteerden, begon het hoofdstuk biomassa met de volgende boodschap: ‘Het kabinet is ervan overtuigd dat de inzet van biomassa nu en richting 2030 en 2050 noodzakelijk is voor de verduurzaming van onze economie en het realiseren van de klimaatopgave.’ 

Inmiddels waait er een heel andere wind in politiek Den Haag. De gedachte dat biomassa te veel CO₂ uitstoot vergeleken met andere duurzame energiebronnen heeft postgevat, ook bij de coalitiepartijen. D66, ChristenUnie, VVD en CDA dienden deze week in de Tweede Kamer een motie in om nieuwe biomassasubsidies af te bouwen. 

Ook in een uitgelekt conceptadvies van de Sociaal-Economische Raad (SER) staat dat biomassa voor energie-opwekking ‘niet past in de fase waarin de energietransitie nu is aanbeland’. Minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat (VVD) heeft toegezegd dat er een ‘afbouwpad’ komt voor nieuwe subsidies, maar hoe rap dat pad naar beneden loopt is de vraag. 

Kopschuw voor biomassa

Voor de sector maakt dat niet meer zoveel uit, daar heeft de negatieve sfeer over biomassa al zijn effect. Jaap Koppejan, technisch directeur bij Bio Forte, bouwer van een middelgrote installatie in Zaanstad: ‘Deze discussie gaat de verkeerde kant op. Het sluit de deuren voor nieuwe initiatieven. Wij zijn nu nog druk in Zaanstad met onze centrale, maar ik zie het om me heen gebeuren bij collega-bedrijven.’ Een ander voorbeeld is Vattenfall. Het energieconcern maakte vorige week bekend dat het, tot de politiek zich weer achter biomassa schaart, de plannen stillegt voor de bouw van de grootse biomassacentrale van het land.

Ook kleinere bedrijven zien hun omzet slinken. Ben Reuvekamp is eigenaar van Heatplus en levert bioketels aan de tuinbouw, woningcomplexen en sauna’s. Hij ziet potentiële klanten vertrekken. ‘Mensen worden kopschuw voor biomassa.’ Reuvekamp is boos over de gedraaide positie van de regeringspartijen. ‘Er is een politiek besluit genomen voor het Klimaatakkoord. Al die partijen die zich nu tégen biomassa keren, waren eerder voor. Dat kan toch niet? Wij weten als ondernemers niet meer waar we in moeten investeren.’

De €2,6 mrd subsidie die is toegezegd, is door de vele projecten die stilliggen niet verdwenen. Het subsidiesysteem werkt zo dat er pas geld wordt uitgegeven als de centrale draait. Maar de miljarden hadden wel uitgegeven kunnen worden aan andere projecten voor hernieuwbare energie. Dat is hard nodig. Nederland moet duurzame doelen halen van Europa, namelijk 14% hernieuwbare opwek. Het loopt flink achter: vorig jaar kwam het percentage hernieuwbare energie op 8,6%, waarin biomassa het grootste aandeel had met 5%.

SER: Stop subsidie voor energie uit verbrand omgekapt bos

Uit: De Telegraaf, door Edwin Timmer. 30 juni 2020.

Ⓒ HOLLANDSE HOOGTE / NEDERLANDSE FREELANCERS

Zelfs Marianne Minnesma trok onlangs openlijk haar handen af van het gebruik van biomassa. Had ze eerst met Urgenda nog zo gevochten om de overheid te dwingen meer aan hernieuwbare energie te doen, nu kwam ze tot de conclusie dat Nederlands’ belangrijkste troef – houtige biomassa – eigenlijk alleen maar slecht is voor het klimaat, biodiversiteit en luchtkwaliteit.

Het SER- advies, waarvan dinsdag een concept uitlekte, volgt op het felle maatschappelijke debat tussen voor- en tegenstanders van gesubsidieerde biomassacentrales. Hoewel de SER geen onmiddellijk einde eist van de subsidies, noch een bouwstop voor nieuwe centrales, lijken luidruchtige tegenstanders als Comité Schone Lucht en de MOB van Johan Vollenbroek toch voor een groot deel gelijk te hebben gekregen. Ook voor de SER is biomassa immers ‘over en sluiten’.

BEKIJK OOK:Biomassa: bijna niemand ziet er iets groens in

Energieakkoord

Dat was tien jaar geleden nog zo anders. Om het aandeel hernieuwbare energie te stimuleren, besloot het kabinet in het Energieakkoord om ook het verbranden van houtpellets als klimaatvriendelijk aan te merken. Subsidies hielpen biomassa uitgroeien tot grootste leverancier van ‘hernieuwbare’ energie van Nederland. Zelfs groter dan wind- en zonne-energie.

BEKIJK OOK:Vier prangende vragen over biomassa

Tot critici – van wetenschappers tot activistische ngo’s – de luchtbel doorprikten dat het verbranden van biomassa goed zou zijn voor het klimaat. Daarna volgden al snel andere argumenten tegen het kappen van bossen voor stroom en warmte. Zo wordt de kaalkap in de Verenigde Staten en Estland als een ramp gezien voor de biodiversiteit en een aanslag op onze luchtkwaliteit. Bovendien: zelfs aardgas levert minder CO2-uitstoot op dan het verbranden van biomassa.

Het advies van de commissie, onder leiding van VVD-coryfee Ed Nijpels, gaat ook in op de houtstook door burgers in open haarden en kachels. „Verbranding met een te lage milieuprestatie moet worden ontmoedigd”, stelt het advies. De SER verzoekt de regering het gedrag van de burger ’te beïnvloeden’ om geen vuurtje meer te stoken bij ongunstig weer. Lees: als er kans is op smog door de rooklucht.

’Stuurloze intentieverklaring’

Toch is niet iedereen is blij met de SER. Comité Schone Lucht zag liever een direct moratorium op houtige biomassasubsidies. „Dit advies is een stuurloze intentieverklaring en dus een vrijbrief aan de politiek”, vreest Fenna Swart. „Er wordt geen deadline gevraagd voor het stoppen met subsidies. Er hoeft van de SER geen onmiddellijk moratorium op nieuwe centrales. Op deze manier kunnen het kabinet en grote energiebedrijven gewoon door op de ingeslagen weg.”

“Er wordt geen deadline gevraagd voor het stoppen met subsidies”

Johan Vollenbroek van de milieuorganisatie MOB is iets optimistischer. Maar de SER zou nog strenger mogen zijn wat betreft luchtkwaliteit. „Ze erkent weliswaar dat de luchtkwaliteit moet worden verbeterd en emissies verlaagd, maar ze eist niet het gebruik van best beschikbare technieken, zoals een doekenfilter”, zegt Vollenbroek.

Biomassa: bijna niemand ziet er iets groens in

Uit: De Telegraaf, door Alexander Bakker. 1 juli 2020.

De gevolgen zijn merkbaar: weilanden worden volgebouwd met zonnepanelen, boeren en burgers ruziën in Drenthe over windmolens en vissers worden weggesaneerd uit de Noordzee om plek te maken voor nog meer wieken. Eén probleem: als het niet waait en de zon niet schijnt kan er geen energie worden opgewekt. Stuwmeren hebben we niet.

BEKIJK OOK:SER: Stop subsidie voor energie uit verbrand omgekapt bos

Dus werd in het Energieakkoord met instemming van milieuclubs afgesproken om biomassa bij te stoken in kolencentrales. Brussel vond het goed. Hout werd er speciaal voor de oceaan overgevaren. De Tweede Kamer stak er na heel veel ophef pas een stokje voor vlak voor de verkiezingen.

Het kabinet grijpt in de opvolger van het Energieakkoord, het veelbesproken Klimaatakkoord (gericht op CO2), opnieuw naar (deels houtige) biomassa. Nu als tegenhanger van aardgas. Nederland haalt zónder de klimaatdoelen niet, stelt het kabinet.

BEKIJK OOK:Vier prangende vragen over biomassa

Weer is er massaal verzet. Nu tegen biomassacentrales die als paddenstoelen uit de grond schieten. Bijna niemand ziet iets groens in het verbranden van hout. Het staat bovendien haaks op de stikstofaanpak. Opnieuw grijpt de Kamer vlak voor de verkiezingen in. Dinsdag ging een meerderheid mee in de wens om subsidies af te bouwen. Een voorschot op het SER-advies.

Door deze koerswijziging moet Nederland straks waarschijnlijk weer méér aardgas gebruiken. Voor buitenlandse energiebedrijven is het lastig opereren. Afspraken uit akkoorden zijn blijkbaar niets waard. En de doelen van het Energieakkoord? Die worden ondanks de miljardensubsidies niet gehaald. Nederland gaat nu voor miljoenen windenergie uit Denemarken kopen om op papier alsnog braaf in de pas te lopen.

’Ook consument twijfelt over biomassa’

Uit: Telegraaf, door Edwin van der Schoot – 20 juni 2020

AMSTERDAM – Consumenten die geen stroom willen gebruiken die is opgewekt met opgestookte bossen, krijgen hulp. Prijsvergelijker Gaslicht.com biedt overstappers sinds deze week de optie om biomassa uit te sluiten.

Biomassa duurzaam of niet?
Ⓒ HOLLANDSE HOOGTE

Dat stelt directeur en oprichter Ben Woldring van de grootste en oudste vergelijkingssite van ons land. Hij constateert dat er ’veel vragen leven over biomassa bij consumenten’. Het lijkt een weerslag te zijn van de felle maatschappelijke tegenstand tegen de gesubsidieerde wildgroei aan biomassacentrales. Op papier zijn ze goed voor het klimaat, maar critici waarschuwen dat ze flora, fauna en luchtkwaliteit geweld aan doen.

Dat stelt directeur en oprichter Ben Woldring van de grootste en oudste vergelijkingssite van ons land. Hij constateert dat er ’veel vragen leven over biomassa bij consumenten’. Het lijkt een weerslag te zijn van de felle maatschappelijke tegenstand tegen de gesubsidieerde wildgroei aan biomassacentrales. Op papier zijn ze goed voor het klimaat, maar critici waarschuwen dat ze flora, fauna en luchtkwaliteit geweld aan doen.

BEKIJK OOK:De ecologische ramp achter biomassa

Volgens de overheid is met biomassa opgewekte elektriciteit ’groen’. „Maar veel mensen die willen overstappen op een duurzame energieleverancier, hebben hier moeite mee”, verklaart Woldring. „Als het gaat om resthout, kan je zeggen dat het duurzaam is. Maar als er in de Verenigde Staten bomen worden gekapt, die met dieselschepen naar de Eemshaven gevaren worden om hier in een kolencentrale bijgestookt te worden, hoe duurzaam is dat dan?”

BEKIJK OOK:Vattenfall: plan biomassacentrale Diemen in de ijskast

Zelfs het Zweedse staatsbedrijf Vattenfall lijkt gevoelig voor de kritiek. Het plan om bij Diemen de grootste biomassacentrale van het land te bouwen, blijft voorlopig in de ijskast, zo bleek op donderdag. Eerst wil Vattenfall zekerheid dat de politiek houtige biomassa blijft steunen en dat er draagvlak is onder klanten.

Bestaat dat draagvlak er niet, dan zou ook Vattenfall klanten kunnen zien vertrekken via sites zoals Gaslicht.com van Woldring. Hij neemt de claim dat alle uitgestoten CO2 gecompenseerd kan worden door nieuwe aanplant met een korreltje zout, omdat dat veel tijd kost. Woldring: „Boompje groot, plantertje dood, zeggen ze niet voor niks.”

Hoeveel consumenten al gebruik maakten van de optie om biomassavrij over te stappen, is nog niet duidelijk.

Maandag beantwoorden Ben Woldring en zijn medewerkers voor Telegraaf-lezers vragen over de energierekening, uiteenlopend van vragen over groene en grijze stroom, biomassa, de grote prijsverschillen tussen aanbieders en de aanschaf van zonnepanelen. Vragen kunnen dit weekend ingediend worden via energiespreekuur@dft.nl.

Wilt u een overstapadvies op maat? Dan uw vraag het liefst voorzien van postcode, huisnummer, energieverbruik en eventueel de jaarnota en einddatum van uw huidige contract. De einddatum en jaarnota kunt u eenvoudig inzien en downloaden via de Mijn omgeving van uw huidige energieleverancier.

Coalitie is het eens over biomassa

Uit: Telegraaf, door Alexander Bakker – 25 juni 2020

DEN HAAG – De spelregels rond biomassa moeten strenger worden. Er mogen geen nieuwe subsidies meer komen voor verbranding van houtachtige biomassacentrales voor de opwekking van uitsluitend stroom. Daar zijn de coalitiepartijen het over eens geworden.

Ⓒ HOLLANDSE HOOGTE / NOVUM REGIOFOTO

Nu VVD, CDA, D66 en ChristenUnie het eens zijn geworden keert voor het eerst een meerderheid van de Tweede Kamer zich tegen de ontwikkelingen rond biomassa. Deze vorm van ’groene’ energie ligt steeds meer onder vuur in de maatschappij. Bovendien staat het bouwen van de centrales haaks op de aanpak om stikstof te verminderen. De oppositie is al langer van mening dat het zo niet langer kan.

Nu VVD, CDA, D66 en ChristenUnie het eens zijn geworden keert voor het eerst een meerderheid van de Tweede Kamer zich tegen de ontwikkelingen rond biomassa. Deze vorm van ’groene’ energie ligt steeds meer onder vuur in de maatschappij. Bovendien staat het bouwen van de centrales haaks op de aanpak om stikstof te verminderen. De oppositie is al langer van mening dat het zo niet langer kan.

De politieke stap betekent niet het einde van biomassacentrales en bestaande subsidies. De coalitie wil vooral duidelijkheid scheppen voor de toekomst en richting gemeenten die nog plannen hebben voor de bouw van een biomassacentrale.

De regeringspartijen stellen voor om eerst een ’duurzaamheidskader’ in het leven te roepen voor er nieuwe subsidies worden uitgedeeld. In dat document komt te staan wat nog acceptabel is. Bepaalde vormen van biomassa -zoals restproducten uit de landbouw- vinden de vier coalitiepartijen wel acceptabel.

Subsidies

Er mogen in elk geval geen nieuwe subsidies komen voor verbranding van houtige biomassa voor nieuwe centrales voor de opwekking van stroom. Subsidies voor kleine biomassacentrales (minder dan 5MW) moeten van de Kamer in de wacht worden gezet tot er aangescherpte eisen zijn voor schone lucht.

Uiteindelijk wil de coalitie af van de situatie waarbij houtsnippers en pellets gesubsidieerd worden verbrand. Het kabinet moet daarom met een eindjaar komen en een afbouwpad.

D66 en ChristenUnie kwamen onlangs al met stevige woorden in een persbericht over een subsidiestop, maar een week later stemden de twee partijen tegen een voorstel van GroenLinks met een vergelijkbare strekking. Achter de schermen valt te horen dat coalitiegenoten VVD en CDA onaangenaam verrast waren. Minister Wiebes (Klimaat) zei in een debat dat hij niet zomaar even het ’klimaatakkoord door de plee kon spoelen’.

Binnenkort komt de SER met een advies over biomassa. Wiebes heeft al aangekondigd dat hij dit rapport wil gebruiken om opnieuw te kijken naar omgang met deze vorm van ’groene’ energie.

Lees ook: https://www.telegraaf.nl/financieel/1987799739/ook-consument-twijfelt-over-biomassa

Biomassacentrales: het Grote Groene Bedrog

17 juni 2020 – Uit: Opiniez.com, door: Kees Rooke

Onduidelijk waarom we “van het aardgas af” moeten

 Biomassacentrale Diemen door Evert Kuiken, 

Eén van de hoekstenen van het Kabinet Rutte-III is het klimaatbeleid. In het Regeerakkoord en het daarna gepresenteerde Klimaatakkoord wordt zwaar ingezet op het terugdringen van de uitstoot van CO2. De doelstelling is het terugdringen van deze uitstoot in Nederland met 49% ten opzichte van 1990, en met 95% in 2050. Ook wil het kabinet zo snel mogelijk van het aardgas af.

Van het gas af

Er is nooit uitgelegd waarom Nederland, als enige land in de wereld, zo nodig van het aardgas af moet, laat staan dat dit aan de bevolking is voorgelegd.Ronald Plasterk@RPlasterk

België sluit haar bestaande kerncentrales die nu 50% van de elektriciteit leveren, en gaat grotendeels over op gas. Van CO2 emissievrij naar fossiel. Alsof er geen klimaatprobleem is.

In het VVD-verkiezingsprogramma van 2017 staat: “De overheid moet zo min mogelijk proberen ons leven te beïnvloeden zonder dat het klimaat daarmee daadwerkelijk wordt geholpen. In plaats daarvan moet de overheid problemen bij de bron aanpakken, door werk te maken van het verminderen van de uitstoot van CO2. Zo profiteert het klimaat het meest. Daarbij willen wij ruim baan voor innovatie en de garantie dat iedereen zijn of haar eigen keuzes kan blijven maken.”

Geen vrije keuze

”Ruim baan voor innovatie” geeft het Klimaatakkoord niet. Het is opgesteld door een aantal organisaties, die de voorstanders van innovatie –  zoals met kernenergie – zorgvuldig buiten de deur hebben gehouden. En het Klimaatakkoord wordt de bevolking gewoonweg door de strot geduwd. Een vrije keuze is er ook niet. We móéten van het gas af. In het Klimaatakkoord staat zelfs dat het vervallen van de gasaansluitplicht in de Energiewet wordt opgenomen en de netbeheerder zo nodig met de sterke arm de mogelijkheid en instrumenten krijgt om de gasafsluiting uit te voeren.”

Akkoord bevonden door de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie.

Biomassacentrales

Minstens zo erg is dat het kabinet als ‘oplossing’ voor het halen van de klimaatdoelstellingen zwaar heeft ingezet op biomassacentrales. De bedoeling van biomassacentrales was dat er resthout in wordt verstookt. Maar nu blijkt dat dat nauwelijks gebeurt. Volgens de Federatie tegen Biomassacentrales gaat de nieuwe biomassacentrale in Diemen per dag maar liefst 18.000 voetbalvelden (!) bos verbranden. Het hout wordt gekocht van eigenaars van bossen, die zich onder meer in Zuid-Amerika en de Baltische staten bevinden.

Na de kap worden de bomen naar Nederland verscheept en daar worden ze gewoonweg afgefakkeld en verdwijnen door de schoorsteen. En dat terwijl bomen juist dat vermaledijde CO2 opnemen! Je zou zeggen dat er dus juist méér bomen moeten komen. Maar deze gekapte exemplaren bevinden zich in andere landen, dus dat is niet ons probleem.

Meer CO2-uitstoot

Uit een recent onderzoek van Adviesbureau DNV GL in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is gebleken dat biomassacentrales meer CO2 uitstoten dan kolencentrales. Ronald Plasterk besteedde hier uitgebreid aandacht aan in zijn column in De Telegraaf van vrijdag 5 juni jl. Plasterk wijst er ook op dat uit gegevens van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland blijkt dat om dezelfde energieopbrengst te krijgen, de CO2-uitstoot groter is bij biomassa dan bij steenkool! De uitstoot neemt dus toe!

Commotie

Begin dit jaar ontstond er commotie rondom de drie biomassacentrales in Ede. Er waren klachten over overlast. Er was sprake van rook in slaapkamers, roetdeeltjes op auto’s en stinkende uitstoot. Het Mobilisation for the Environment (MOB), waar de bekende milieu-activist Johan Vollenbroek voorzitter van is, concludeerde aan de hand van de emissierapporten dat de centrales in Ede meer (fijn)stof uitstoten dan wettelijk mag. Warmtebedrijf Ede zag de bui al hangen en probeerde Vollenbroek op een zijspoor te zetten. In ruil voor informatie zou hij voor geheimhouding moeten tekenen. Vollenbroek bedankte voor de ‘eer’.

Nederland geeft 11,4 miljard euro subsidie aan het ombouwen van kolencentrales naar centrales voor biomassa. Dat is gemiddeld 671 euro per persoon. Krankzinnig beleid, niet uit te leggen.

De argumenten van Ronald Plasterk komen, behalve in De Telegraaf, nauwelijks aan bod in media zoals de NPO. En binnen diens eigen partij, de PvdA, zou steun aan de afgestudeerde bioloog Plasterk in conflict komen met de in Franse Literatuur afgestudeerde klimaatpaus Frans Timmermans.

Waanzin

De vraag rijst natuurlijk hoe het mogelijk is dat deze vernietiging van gezonde natuur en het in bedrijf nemen van vervuilende biomassacentrales gewoon doorgaat. De verklaring is vrij simpel maar wel onthutsend. De doelstellingen van het Klimaatakkoord zijn onhaalbaar met alleen het aanleggen van zonneweiden en het plaatsen van windmolens! Op dit moment is van alle energie in Nederland slechts 6% ’groen’, daarvan is maar liefst 70% biomassa. Zonder biomassa zou je dus ongeveer 2% overhouden. Maar het kabinet had daarvoor een oplossing. Voor de uitstoot van CO2 telt de verbranding van biomassa gewoon niet mee! Je zou het bijna niet geloven, dit is gewoon fraude, sjoemelen met cijfers.

Urgenda

Het Longfonds heeft inmiddels aan de bel getrokken. Johan Vollenbroek zei onlangs op Radio 1 de subsidie voor biomassacentrales weggegooid geld te vinden. Urgenda-directeur Marjan Minnesma zei zondag jl. op Radio 1 dat het kabinet moet stoppen met investeren in biomassacentrales en de gaskraan weer moet openzetten.

Ook in het recente Kamerdebat over het klimaat klonken er steeds meer kritische geluiden over biomassa. Coalitiepartijen D66 en ChristenUnie hebben laten weten dat er wat hen betreft een einde komt aan de subsidies voor nieuwe biomassacentrales. Zelfs binnen GroenLinks klinken er kritische geluiden. Maar de Statenfractie in Noord-Holland stemde wel voor een vergunning voor de biomassacentrale in Diemen.

Kijk ook: https://www.wyniasweek.nl/de-gesubsidieerde-houtstook-wankelt-nu-het-gasverbod-stoppen/

Wiebes

Minister Wiebes erkende dat hij ‘zoekende’ is in de discussie over de geplande bouw van nieuwe biomassacentrales. Maar helemaal stoppen zou betekenen dat de klimaatdoelen niet worden gehaald. “Ik ga niet op een woensdagmiddag even een belangrijk onderdeel van het Klimaatakkoord door de plee spoelen”, zei Wiebes. En hij komt ermee weg.

Nog wel.

Bij de verkiezingen zal het klimaat hoog op de agenda staan. Dan zal blijken of de kiezer het eens is met dit beleid.

Procedure tegen 23 biomassacentrales in Brabant

EINDHOVEN – 23 biomassacentrales in Brabant gaan een onzekere toekomst tegemoet. Een procedure van milieuactiegroep MOB dwingt de provincie tot ingrijpen, omdat de installaties niet over de vereiste natuurvergunning beschikken. Doet ze dat niet, dan dreigt het op een rechtszaak uit te draaien.

Uit: Brabants Dagblad, 17 juni 2020, door: Lukas van der Storm

Mobilisation for the Environment (MOB) is de organisatie van Johan Vollenbroek, die het Nederlandse stikstofbeleid met succes aanvocht. Uit die stikstofkwestie vloeit nu ook de zaak tegen biomassacentrales voort. Die centrales wekken energie op uit natuurlijke materialen: in veel gevallen gaat het daarbij om hout. Dat werd in de afgelopen jaren vaak gezien als een duurzamer alternatief voor bijvoorbeeld kolen of gas. Het draagvlak brokkelt momenteel echter in rap tempo af. De nadruk in het debat komt daarbij steeds meer op de nadelen te liggen, zoals ontbossing door grootschalige houtkap. Ook kan houtrook leiden tot luchtwegklachten en een forse uitstoot van fijnstof en stikstof. ,,We strijden al een aantal jaar tegen die waanzin”, aldus Vollenbroek. ,,Dat doen we in verschillende provincies. Brabant heeft er aardig wat: in totaal gaat het om meer dan honderd vergunningen.”

Vergunning nodig

Veel – met name kleinere – biomassacentrales beschikken op dit moment niet over een natuurvergunning. Die was namelijk in het verleden niet nodig. Bedrijven die een relatief beperkte invloed hebben op de natuur, konden volstaan met een melding bij de provincie. Die constructie deugde echter niet, zo oordeelde de Raad van State vorig jaar. De 23 biomassacentrales zijn sindsdien formeel gesproken in overtreding: ze hebben alsnog een vergunning nodig. Dat is echter knap lastig: want door de stikstofuitspraak is er namelijk óók geen enkele ruimte voor nieuwe vergunningen. De centrales waar het om gaat staan verspreid over de provincie: sommige bij boeren, sommige bij houtbedrijven. In een aantal participeert een afvalverwerker, energiebedrijf of gemeente, zoals bij de biomassacentrale naast de oude energiecentrale op Strijp-T in Eindhoven.

‘Legalisatie onhoudbaar’

MOB heeft Brabant onlangs verzocht handhavend op te treden bij de 23 centrales. Dat heeft de provincie in formele zin ook gedaan: de bedrijven hebben een waarschuwing gekregen en moeten het probleem nu binnen vijf maanden oplossen. De vraag is echter of dat kan. Minister Carola Schouten (Landbouw) zint op legalisatie van dit soort gevallen. Vollenbroek meent echter dat dit juridisch onhoudbaar is. ,,Sommige bedrijven zullen het misschien kunnen oplossen door elders in hun bedrijf de uitstoot te verminderen.” 

De provincie laat in de reactie op de bezwaren van MOB nog in het midden wat er gebeurt als de bedrijven de situatie over vijf maanden nog niet hebben gelegaliseerd. Gezien de reputatie van Vollenbroek lijken de opties echter overzichtelijk: ofwel alsnog ingrijpen, ofwel naar de rechtbank voor weer een stikstofzaak.

Besef over ware karakter biomassa dringt door: wat nu?

Telegraaf, 15 juni 2020.

DEN HAAG – De energiemix zo groen mogelijk: de Tweede Kamer zit er behoorlijk mee in de maag. Veel partijen willen net wat anders dan de concurrentie. Daardoor verandert er, ook na de recente Urgenda-draai, aan de door Europa ingegeven energieroute amper iets.

Biomassa verstoken gold op papier lang als groen. Dat dit in de praktijk niet klopt, dringt in de Tweede Kamer bij steeds meer partijen door.

Maar met deze werkelijkheid zit Nederland lelijk met zijn vingers tussen de deur. In Europa en ook mondiaal heeft ons land namelijk beloofd flink te vergroenen. Als biomassa daarvoor niet meer meetelt, dringt de vraag zich op of de groene energieambities, die de politiek ons land oplegt, wel haalbaar zijn.

„Aardgas wordt als de grote boosdoener gezien, en dat is zwaar onterecht”, reageert Kamerlid Kops. „ Feit blijft dat gas schoner is dan biomassa.”

Volgens de PVV’er durfde EU-commissaris Timmermans vorige week in een videogesprek met de Tweede Kamer niet echt een standpunt over biomassa in te nemen. „Het is een combinatie van naïviteit, onbenul en allesverblindend klimaatactivisme”, vindt hij. „Totaal niet realistisch.”

Zon, wind en waterstof

D66-Kamerlid Sienot geeft toe dat vergroenen in een tamelijk plat en dichtbevolkt land als Nederland ’niet makkelijk’ is. „Maar het is wel mogelijk”, stelt hij. Het liefst ziet hij dat er gas uit kleine Nederlandse gasvelden wordt gewonnen en dat er veel meer met isolatie wordt gedaan.

Het subsidiëren van biomassa wil hij ’zoveel mogelijk’ ontmoedigen. Mogelijkheden ziet hij in zonnepanelen, wind op zee en waterstof. „Daar waar we echt tekort schieten moet ingezet worden op hybride warmtepompen, die als het nodig is ook op aardgas werken. Het is een beetje te makkelijk om met terugwerkende kracht het bestempelen van biomassa als ’groen’ nu ’raar’ te noemen.”

CDA houdt vast aan biomassa: ’Ook gft-afval’

Het CDA wil biomassa nog niet aan de dijk zetten. „Biomassa gaat niet alleen om complete bomen, maar ook om groente- en fruitafval. De discussie hoe we de klimaatdoelen gaan halen wordt op deze manier wel erg zwart-wit”, vreest Kamerlid Mulder.

Het CDA wil echt niet meer dat de gaswinning in Groningen wordt hervat, iets wat Forum voor Democratie nog wel wil. Kernenergie vlakt de partij dan weer niet uit. Mulder: „Het gaat om de juiste energiemix: groen gas, zon, wind en ook kernenergie. We hebben het allemaal nodig en we moeten er voor zorgen dat de klimaatopgave haalbaar en betaalbaar blijft.”

SP-Kamerlid Beckerman denkt dat ’de draai’ die Minnesma maakt op houtige biomassa ’erg verstandig’ is. „De verhouding is volledig zoek. Dat helpt het klimaat niet en is peperduur. Ruim 11 miljard subsidie terwijl het kabinet amper geld vrij maakt om bijvoorbeeld huurwoningen te isoleren waardoor mensen een lagere energierekening krijgen en we tegelijkertijd wel bijdragen aan klimaatdoelen.”

Toehoorders verrast nu Marjan Minnesma aardgas verkiest boven biomassa

Uit De Telegraaf, 15 juni 2020. Door Edwin Timmer

Met de jarenlange klimaatzaak dwong Marjan Minnesma de overheid via de rechter versneld te stoppen met fossiele brandstoffen. Van het gas af is het nieuwe Haagse mantra en het kabinet stimuleert houtige biomassa als vorm van ’hernieuwbare energie’. Nu het boegbeeld van Urgenda zich echter voegt bij de critici van houtstook voor energie, en tegelijkertijd een lans breekt voor aardgas, vinden velen dat curieus.

Edwin Timmer

Marjan Minnesma was zich zondagavond kennelijk bewust van de opmerkelijke klimaatuitspraak die ze zojuist had gedaan. „Dat klinkt heel raar uit mijn mond”, klonk het. Het gebeurde tijdens een interview in het EO-radioprogramma Dit is de dag. En menig luisteraar zat met de oren gespitst.

„Als ik het heel cru zou stellen, zou ik zeggen: op dit moment is het beter om aardgas te gebruiken en een boom te planten, dan om biomassa te gebruiken en een boom te planten”, formuleerde Minnesma. Huh? Prijst de klimaatkoningin van Nederland het gebruik van aardgas aan? Terwijl Den Haag, mede op aandringen van klimaatactivisten, toch juist een beleid uitrolt dat huizen aardgasvrij maakt? Wat is hier aan de hand?

Op sociale media reageerden opiniemakers verrast. ’Onbegrijpelijk’, stelde columnist en energiedeskundige Remco de Boer. Een ’ommezwaai’, oordeelde wetenschapsjournalist Simon Rozendaal. Volgens Fenna Swart van Comité Schone Lucht nam Minnesma niet eerder publiekelijk zo openlijk afstand van houtige biomassa. Ze doet het overigens terwijl de afgelopen maanden het maatschappelijke verzet groeit tegen biomassa wegens de luchtvervuiling en het verlies aan biodiversiteit.

Miljardensubsidies

Minnesma kwam wereldwijd in de schijnwerpers te staan dankzij de Urgenda-zaak. De Hoge Raad gaf haar gelijk dat de Nederlandse overheid meer moet doen om de CO2-uitstoot te verlagen. Mede door de klimaatzaak besloot het kabinet te koersen op het van het aardgas afhalen van huizen. Daarnaast stimuleert Den Haag het gebruik van biomassa door miljardensubsidies.

Op Radio 1 erkende Minnesma dat ze biomassa twintig jaar geleden als onderzoeker aan de Vrije Universiteit nog als ’oplossing’ zag tegen de opwarming van de aarde. Maar volgens de Urgenda-voorzitter is klimaatverandering inmiddels zo nijpend dat de wereld geen tijd meer heeft om nog biomassa te gebruiken. De CO2 van elke opgestookte boom blijft te lang in de atmosfeer, en vormt daarmee een risicovol opwarmend effect.

„Ik zie voortschrijdend inzicht bij Minnesma”, zegt Rozendaal verheugd. „Daar kan ik wel bewondering voor opbrengen.” Ook het feit dat ze aardgas nu duidelijk als een ’overgangsbrandstof’ ziet, waardeert de schrijver van Warme aarde, koel hoofd. Dat is namelijk ook één van de kernpunten in zijn boek.

Sommigen begrepen uit de woorden van Minnesma dat ze de Groningse gaskraan weer open wil draaien. Maar dat weerspreekt ze. Wel stelt Minnesma dat het verstoken van gas slechts de helft van de CO2-uitstoot oplevert in vergelijking met het verbranden van biomassa. Zolang aardwarmte, zonnepanelen en windmolens nog onvoldoende energie opwekken, kunnen we het beste gas gebruiken, meent Minnesma. Tot in elk geval 2030. Rozendaal ziet overigens een langere toekomst voor gas.

Hoewel de woorden van Minnesma voor veel luisteraars klonken als donderslag bij heldere hemel, stelt ze zelf dat Urgenda al langer kritisch is op biomassa. Zo ondertekende Minnesma enkele weken geleden de brandbrief aan de Sociaal-Economische Raad om te pleiten voor afschaffing van subsidies voor opstook van houtige biomassa.

Kentering

Toch vormt juist dit optreden een kentering, stelt Fenna Swart van het Comité Schone Lucht. Zij strijdt tegen de komst van ’s lands grootste biomassacentrale bij Diemen en overziet het groeiende veld aan actoren dat zich tegen biomassa begint uit te spreken. „In eerdere instantie leek Urgenda biomassa nog te steunen als tijdelijke oplossing. Bovendien is dit de eerste keer dat Minnesma zich publiekelijk zo duidelijk uitspreekt.”

Urgenda loopt volgens Swart niet weg voor het, wellicht onbedoelde, effect dat de klimaatzaak heeft gehad: „De Urgenda-zaak duwde de overheid verder in de richting van het subsidiëren van het verbranden van houtpellets. Voor het kabinet is het nu eenmaal, op papier, de makkelijkste manier om ’hernieuwbare energie’ te stimuleren.” Een nieuwe openstelling voor subsidie begin dit jaar zorgt inmiddels voor een verdere groei van de vraag naar houtige biomassa, aldus de activiste.

Minnesma werpt deze kritiek verre van zich. „Ik voel me totaal niet verantwoordelijk voor de keuze die de overheid heeft gemaakt voor het subsidiëren van biomassa. Dat komt voort uit het Energie- en Klimaatakkoord”, zegt ze. Minister Wiebes stelde vorige week in de Tweede Kamer nog dat hij nog geen afscheid wil nemen van biomassa. Het zou te belangrijk zijn om de klimaatdoelen te halen – zoals Urgenda via de rechter heeft geëist.

Klimaatpublicist Rutger van den Noort heeft nog een kanttekening. „Het kan zijn dat Urgenda al langer kritisch was op biomassa. Maar men droeg altijd het idee uit dat we zo snel mogelijk naar hernieuwbare energie moesten, zelfs zonder dat een reële back-up mogelijk was voor onze energiehuishouding. Nu erkent Minnesma dat aardgas nodig is als overgang. En zo is het. Het moet allemaal veel geleidelijker.” Gasketels afkoppelen om Amsterdamse huizen aan een warmtenet op biomassa te koppelen, zoals het hoofdstedelijke stadsbestuur wil, noemt Van den Noort ’het paard achter de wagen spannen’.

Minnesma is optimistisch dat we met wind op zee en zonnepanelen op bestaande gebouwen een heel eind komen. „Tegen windmolens op zee bestaat weinig weerstand”, zegt de klimaatactiviste. Van het vol leggen van weilanden met zonnepanelen is ze géén voorstander. „Het is ook niet nodig.”

Vrijwel iedereen is klaar met biomassa, behalve het kabinet

Uit: RTL Nieuws, 15 juni 2020, door: Roderick Veelo

Urgenda – een van de machtigste milieuorganisaties van Nederland – heeft biomassa als duurzame energiebron definitief bij de vuilnis gezet. Volgens Urgenda-directeur Marjan Minnesma is het subsidiëren van hout gestookte biomassacentrales een vergissing en moet Nederland vooral gas blijven gebruiken. Biomassa is echter de belangrijkste pijler onder het Nederlandse klimaatbeleid. Is de 8 miljard euro subsidie straks weggegooid geld?

Wat is biomassa?

Biomassa voor de opwekking van energie bestaat uit dood plantenmateriaal, bomen, restafval zoals takken, maar ook suikerriet, mais, algen en alcohol.

Het kabinet beschouwt biomassa als een van de belangrijkste duurzame energiebronnen die nodig zijn om de klimaatdoelen van 2030 te halen. Daarom verrijzen er de komende jaren in ons land 628 grote en kleinere biomassacentrales. De helft daarvan is gereserveerd voor het snelgroeiende houtige biomassa.  

Wat is er duurzaam aan biomassa?

De Nederlandse economie kan niet draaien op zonne- en windenergie alleen. Daarvoor is zon en wind niet altijd in voldoende mate aanwezig en bestaat er (nog) geen methode om zonne- en windenergie grootschalig en langdurig op te slaan. Daarom hebben we een andere energiebron nodig om op terug te kunnen vallen. 

In Europees verband is besloten dat biomassa een duurzaam alternatief is voor gas en kolen. De gedachte daarachter is de volgende. Een boom onttrekt voor zijn groei CO2 aan de atmosfeer. Bij verbranding van die boom komt de CO2 weer terug in de atmosfeer. Maar als je voor iedere verbrande boom een nieuwe plant, is dit proces zo goed als CO2-neutraal.

Wat zijn dan de bezwaren tegen biomassa?

Er is een aantal bezwaren tegen biomassa, die ook Urgenda-directeur Minnesma benoemt. Zo is de cyclus van biomassa op papier CO2-neutraal, maar je moet er wel 20 tot 30 jaar op wachten. Bomen verbranden nou eenmaal aanzienlijk sneller dan dat ze groeien. Kijk ookSubsidie biomassa: ‘Perverse prikkel die nu moet stoppen’

Een tweede bezwaar is dat hout een slechte energiebron is. Om dezelfde hoeveelheid energie als met de verbranding van gas en kolen te krijgen moet je meer hout verbranden.

Daardoor komt er netto meer CO2 vrij bij het verbranden van biomassa. Alleen hoeven we – dankzij de Europese afspraak – die uitstoot niet op te nemen in onze klimaatboekhouding.

De CO2-uitstoot van biomassa telt alleen mee in het land waar het hout vandaan komt. Dat zijn veelal de Baltische staten, Finland en ook de Verenigde Staten.

Een derde bezwaar is dat er dankzij de subsidie op biomassa veel te verdienen valt met bomen. Daardoor stimuleert biomassa de ontbossing. We kappen de bomen die we juist nodig hebben om het teveel aan CO2 uit de atmosfeer te halen.

En een vierde bezwaar is dat er bij de verbranding van hout niet alleen een hoop CO2 de lucht in gaat, maar ook andere schadelijke stoffen zoals stikstof, fijnstof, zware metalen en dioxines

Het alternatief

Het alternatief voor biomassa is wat we al hebben: gas, kolen of kernenergie. Minnesma’s voorkeur gaat uit naar energiebesparing en gas. Gas is een relatief schone brandstof, die ons volgens Urgenda helpt tijd te kopen op weg naar meer duurzame alternatieven, zoals waterstof.

Wat gaat het kabinet doen met biomassa?

Het kabinet lijkt zich vooralsnog niets aan te trekken van de klimaat- en milieubezwaren tegen biomassa. Afgelopen woensdag in een debat met de Tweede Kamer weigerde minister Eric Wiebes van Economische Zaken de subsidie voor biomassa stop te zetten.

Wiebes snapt de zorgen, maar hij vindt biomassa een verantwoorde energiebron, zo zei hij in het Kamerdebat.  Kijk ook’Zonder kernenergie zijn klimaatdoelen onbereikbaar’

Dat is vanuit het kabinet gezien logisch, omdat biomassa de belangrijkste pijler is onder het klimaatwet waarmee Nederland zich gebonden heeft aan het klimaatdoel: een reductie van de CO2-uitstoot met 49 procent. 

11,4 miljard euro

Daar komt bij dat het kabinet 11,4 miljard euro subsidie heeft gereserveerd voor investeringen in biomassa als energiebron. Daarvan zijn bedragen toegezegd aan energiemaatschappijen, die aan de slag zijn met het ombouwen van kolen- en gascentrales naar biomassacentrales. Dat zijn verplichtingen waar het kabinet niet zomaar onderuit kan.

Ironie

Het is goed mogelijk dat Urgenda zelf heeft bijgedragen aan de halsstarrige houding van het kabinet ten aanzien van biomassa. De klimaatorganisatie heeft zelf vorig jaar bij de rechter afgedwongen, dat het kabinet vaart zet achter het behalen van de reductiedoelen.

Die vaart houdt het kabinet erin door de ingeslagen weg te volgen. Hoe ernstig de werkelijkheid van biomassa ook is, op papier kan het kabinet er zijn reductiedoelen mee halen.

Roderick Veelo