Uit: Friesch Dagblad, door Pieter Atsma – 5 december 2020
Vooral voor die in Bitgum zijn de potentiële gevolgen groot: paprikateler VinkSion zegt dat de productie stil komt te liggen als de installatie uit moet.
Het gaat om installaties waarmee snoeihout uit de omgeving wordt verbrand, ook wel biomassa-installaties genoemd. De warmte die bij de verbranding ontstaat, wordt geleverd aan naastliggende gebouwen. In Bitgum gaat die naar de paprikateler, die de installatie ook zelf exploiteert. In Beetsterzwaag is de installatie opgezet door agrarische natuurvereniging De Alde Delte. De warmte gaat daar naar Revalidatie Friesland. Beide installaties zijn al meer dan tien jaar in gebruik.
MOB vraagt om ingrijpen
De provincie kreeg handhavingsverzoeken van MOB uit Nijmegen, de milieuorganisatie die vorig jaar ook de landelijke stikstofregeling PAS bij de rechter van tafel kreeg. MOB stelde dat de installaties te veel stikstof uitstoten op natuurgebieden in de buurt, respectievelijk Van Oordt’s Mersken en de Waddenzee. De provincie geeft de milieuorganisatie gelijk: volgens de huidige regels is de uitstoot inderdaad illegaal.
Dat is het wrange van dit verhaal. Ze hebben altijd te goeder trouw gehandeld
Kristel Cnossen van adviesbureau Ekwadraat zegt dat de installatie in Beetsterzwaag bij de opening aan alle vergunningen leek te voldoen. De installatie stoot NOx uit, een stikstofverbinding waarvan de uitstoot destijds nog geen item was. Een vergunning was volgens de kennis van toen dan ook niet nodig. ,,Dat is het wrange van dit verhaal. Ze hebben altijd te goeder trouw gehandeld.”
Cnossen behartigt de belangen van beide exploitanten, die allebei ook naar haar verwijzen. Ze wil inhoudelijk niet al te veel over beide situaties kwijt, al zegt ze al wel dat een oplossingsvoorstel bij de provincie is aangedragen voor de centrale in Beetsterzwaag. Het idee is dat de stikstofruimte wordt overgenomen van een ander bedrijf, het zogenoemde extern salderen.
Die oplossing is momenteel echter niet uitvoerbaar: de provincie Fryslân staat extern salderen van stikstofruimte nog steeds niet toe.
11 december als deadline
,,Dat is heel lastig”, zegt Cnossen. ,,Er loopt wel een handhavingstraject, terwijl je eigenlijk ook niet een vergunningaanvraag kunt doen. De ondernemer zit daardoor in een spagaat.” Ze zegt ervan uit te gaan dat er alsnog een oplossing komt. Die moet er dan wel snel zijn: na enkele eerdere aanschrijvingen heeft de provincie nu voor beide installaties 11 december als uiterste deadline gesteld. Uiterlijk op die datum moet de stikstofuitstoot weer binnen de perken zijn of moet de installatie zijn stilgelegd, op straffe van een dwangsom van drieduizend euro per overtreding.
Het eventueel uitschakelen van de installatie in Beetsterzwaag zou Revalidatie Friesland niet acuut in problemen brengen, laat woordvoerder Amarins Meijers weten. De zorginstelling kan zo overschakelen op gas, zoals dat wel vaker is gedaan bij storingen. ,,Niemand komt bij ons in de kou te zitten.”
Twintig miljoen paprika’s
In Bitgum dreigt wel een acuut probleem. De situatie voor de paprikateler VinkSion is vergelijkbaar met die in Beetsterzwaag, maar de potentiële gevolgen zijn veel groter: het bedrijf kan niet terugvallen op een andere warmtebron. Ondernemer Jaap Vink zegt niet in het openbaar te willen reageren. ,,Ik kan met heel veel tamtam vertellen wat er aan de hand is, maar dat doe ik nu liever niet. Het ligt allemaal juridisch heel lastig.”
Hij verwijst verder naar Cnossen, die voor dit bedrijf alleen schriftelijk wil reageren. ‘Het is voor VinkSion niet mogelijk om weer terug op aardgas te gaan’, schrijft de adviseur. ‘Als de installatie stil wordt gelegd, dan kan het bedrijf stoppen met de productie van circa twintig miljoen duurzaam geproduceerde paprika’s in Friesland.’ Ook in dit geval zegt ze ervan uit te gaan dat er alsnog een oplossing komt.
De provincie laat schriftelijk weten dat op dit moment nog geen zicht is op legalisatie van beide installaties, en dat daarmee dus ook niet kan worden afgezien van handhaving. De provincie zegt nu verder niet op de kwestie in te kunnen gaan.