EINDHOVEN – 23 biomassacentrales in Brabant gaan een onzekere toekomst tegemoet. Een procedure van milieuactiegroep MOB dwingt de provincie tot ingrijpen, omdat de installaties niet over de vereiste natuurvergunning beschikken. Doet ze dat niet, dan dreigt het op een rechtszaak uit te draaien.
Uit: Brabants Dagblad, 17 juni 2020, door: Lukas van der Storm
Mobilisation for the Environment (MOB) is de organisatie van Johan Vollenbroek, die het Nederlandse stikstofbeleid met succes aanvocht. Uit die stikstofkwestie vloeit nu ook de zaak tegen biomassacentrales voort. Die centrales wekken energie op uit natuurlijke materialen: in veel gevallen gaat het daarbij om hout. Dat werd in de afgelopen jaren vaak gezien als een duurzamer alternatief voor bijvoorbeeld kolen of gas. Het draagvlak brokkelt momenteel echter in rap tempo af. De nadruk in het debat komt daarbij steeds meer op de nadelen te liggen, zoals ontbossing door grootschalige houtkap. Ook kan houtrook leiden tot luchtwegklachten en een forse uitstoot van fijnstof en stikstof. ,,We strijden al een aantal jaar tegen die waanzin”, aldus Vollenbroek. ,,Dat doen we in verschillende provincies. Brabant heeft er aardig wat: in totaal gaat het om meer dan honderd vergunningen.”
Vergunning nodig
Veel – met name kleinere – biomassacentrales beschikken op dit moment niet over een natuurvergunning. Die was namelijk in het verleden niet nodig. Bedrijven die een relatief beperkte invloed hebben op de natuur, konden volstaan met een melding bij de provincie. Die constructie deugde echter niet, zo oordeelde de Raad van State vorig jaar. De 23 biomassacentrales zijn sindsdien formeel gesproken in overtreding: ze hebben alsnog een vergunning nodig. Dat is echter knap lastig: want door de stikstofuitspraak is er namelijk óók geen enkele ruimte voor nieuwe vergunningen. De centrales waar het om gaat staan verspreid over de provincie: sommige bij boeren, sommige bij houtbedrijven. In een aantal participeert een afvalverwerker, energiebedrijf of gemeente, zoals bij de biomassacentrale naast de oude energiecentrale op Strijp-T in Eindhoven.
‘Legalisatie onhoudbaar’
MOB heeft Brabant onlangs verzocht handhavend op te treden bij de 23 centrales. Dat heeft de provincie in formele zin ook gedaan: de bedrijven hebben een waarschuwing gekregen en moeten het probleem nu binnen vijf maanden oplossen. De vraag is echter of dat kan. Minister Carola Schouten (Landbouw) zint op legalisatie van dit soort gevallen. Vollenbroek meent echter dat dit juridisch onhoudbaar is. ,,Sommige bedrijven zullen het misschien kunnen oplossen door elders in hun bedrijf de uitstoot te verminderen.”
De provincie laat in de reactie op de bezwaren van MOB nog in het midden wat er gebeurt als de bedrijven de situatie over vijf maanden nog niet hebben gelegaliseerd. Gezien de reputatie van Vollenbroek lijken de opties echter overzichtelijk: ofwel alsnog ingrijpen, ofwel naar de rechtbank voor weer een stikstofzaak.
