Terughoudendheid bij inwoners Schothorst om warmtenet: ‘Draagvlak is essentieel’

Uit de steekproef van VVD Amersfoort bleek dat er grote terughoudendheid is bij inwoners om mee te doen aan het warmtenet.

AMERSFOORT VVD Amersfoort heeft vrijdag vragen gesteld over de voorgang van het warmtenet Schothorst Zuid. Dat gebeurde naar aanleiding van de beperkte steekproef die de VVD fractie recentelijk heeft gedaan, met als doel om te zien wat er in de wijk leeft. ,,We hebben niet de hele buurt kunnen spreken op een zaterdagochtend, maar daar waar wij hebben aangebeld was het grootste deel terughoudend om mee te doen aan het warmtenet”, aldus VVD-fractievoorzitter Maarten Flikkema.

Aanleiding voor de VVD fractie om zaterdag 25 juli langs de deuren te gaan in de wijk in Schothorst, was het beeld dat de wethouder Janssen over het warmtenet schetste begin maart. Janssen stelde dat er grote belangstelling was om mee te doen aan het warmtenet. De steekproef van de VVD laat een ander beeld zien: ,,Veel inwoners gaven aan zich zorgen te maken over het warmtenet. Ze geven aan dat ze al zelf duurzaamheidsmaatregelen hebben getroffen en volgende stappen in hun eigen tempo  te willen nemen.” Inwoners van een huurwoning gaven aan naar de VVD dat ze onzeker zijn of ze wel iets te zeggen hebben over de keuze om van het gas af te gaan. ,,Veel sociale huurwoningen in de wijk hebben meer baat bij isolatie, zeker omdat een warmtenet een slecht geïsoleerd huis niet warm zal krijgen.” 

VVD vindt het van essentieel belang dat er bij grote veranderingen als het aansluiten op een warmtenet, er ook draagvlak bij inwoners is. Haalbaarheid en betaalbaarheid van duurzaamheidsmaatregelen staan voor de VVD voorop, zegt Flikkema: ,,We moeten ons niet in onzekere avonturen storten als de inwoners daar niet 100 procent achter staan, uiteindelijk betalen ze zelf mee”.

Greenpeace spreekt zich uit over biomassa!

door Greenpeace Nederland 6 augustus, 2020

Amsterdam, 6 augustus – Milieuorganisaties Greenpeace, Milieudefensie, het Wereld Natuur Fonds, Natuur & Milieu en de Natuur en Milieufederaties roepen minister Wiebes (Economische Zaken & Klimaat) op de bijstook van biomassa in kolencentrales per direct te stoppen. Uit een rapport van milieukundig onderzoeksbureau CE Delft blijkt dat energieleveranciers in 2019 biomassa hebben bijgestookt waarvan zij nog altijd niet kunnen aantonen dat het aan duurzaamheidscriteria voldoet. Dit rapport komt bovenop het recente advies van de Sociaal Economische Raad (SER) die stelt dat de bijstook van biomassa om stroom op te wekken en warmte te genereren moet worden afgebouwd. In een brief doen de milieuorganisaties een dringende oproep aan de minister dit SER-advies op te volgen. 

In 2013 hebben de milieuorganisaties het Energieakkoord getekend. Daarmee werd een belangrijke stap gezet in de energietransitie met meer windparken op zee. Ook gingen de energieleveranciers, de overheid en milieuorganisaties akkoord met de bijstook van biomassa in Nederlandse kolencentrales onder de voorwaarde dat de houtige biomassa afkomstig moet zijn uit duurzaam beheerde bossen. In de daaropvolgende jaren werden nadere afspraken in een aansluitend convenant vastgelegd, maar na acht jaar verder praten kunnen energieleveranciers nog altijd niet aantonen of de bijstook van biomassa aan duurzaamheidscriteria voldoet, zo blijkt uit het CE Delft rapport.

Joris Thijssen, directeur Greenpeace:
“Het is schandalig dat energieleveranciers nog mogen blijven bijstoken, terwijl ze niet kunnen aantonen of het hout van duurzame bosbouw komt. Tijdens de onderhandelingen van het Energieakkoord vonden de milieuorganisaties al dat de bijstook van biomassa om veel redenen een slecht idee is. Daar zijn de afgelopen jaren veel stemmen bij gekomen van wetenschappers, omwonenden en eerder deze maand de SER. Het CE Delft rapport is het zoveelste rode licht voor de minister om de bijstook van biomassa in kolencentrales per direct te stoppen.”  

Opvolging van het SER-advies betekent volgens de milieuorganisaties dat naast het afbouwen, biomassa ook niet langer wordt gebruikt voor andere energietoepassingen waarvoor alternatieven bestaan. In de brief adviseren ze minister Wiebes zijn budget voor de duurzame energietransitie indien nodig in te zetten om kolenbedrijven te compenseren, maar vooral om het aandeel zon- en windenergie in Nederland te vergroten. 

Thijssen: “We moeten nu alles op alles zetten om de klimaatcrisis te beteugelen. Dat betekent stoppen met het kappen van bossen. Zolang er geen garantie wordt gegeven dat biomassa niet onze biodiversiteit vernietigt, leidt de inzet van biomassa tot verergering van de klimaatcrisis.”

—————————————————————-

Noot aan de redactie: 

Contact: 
Persvoorlichting Greenpeace: 
persvoorlichting@greenpeace.nl – 06 – 21 29 68 95

Opinie: Stadsverwarming is niet de duurzaamste optie.

Voorbeeld van even verder denken in Amsterdam geldt ook voor Amersfoort, Schothorst Zuid.

Buurtbewoners verzetten zich niet tegen verduurzamen maar tegen het beleid van Amsterdam, schrijft jurist Geranne Lautenbach.
De Volkskrant: Geranne Lautenbach 30 augustus 2020, 17:00

Volgens het artikel in de Volkskrant van 25 augustus, ‘Huizen van het gas afhalen veel te duur’, zou er verzet zijn in de Banne tegen het verduurzamen van woningen. Dat is een onjuiste weergave van wat er speelt in deze wijk in Amsterdam-Noord. Veel woningeigenaren in ons buurtje in de Banne zijn juist druk bezig met verduurzamen. Er zijn recentelijk veel zonnepanelen bij gekomen. Bewoners overleggen met elkaar in de buurt-app over de beste vloerisolatie. Er zijn bewoners die triple glas hebben laten plaatsen of een systeem om warmte terug te winnen van hun ventilatielucht. Zelf stap ik hopelijk op korte termijn zelfs geheel van het gas af.

Er is wel weerstand in de Banne. Maar dat is tegen de ‘pilot aardgasvrij’. Die pilot houdt in dat onze wijk als één van de eerste wijken van het gas af moet. Waarbij de voorkeursoplossing van de gemeente Amsterdam stadsverwarming is. Woningeigenaren in Banne zien stadswarmte niet als een duurzame keuze. Dat is een belangrijk punt bij die weerstand. Naast de monopoliepositie van de aanbieder, Vattenfall, zijn er twijfels wat betreft de leveringszekerheid en de impact op de woning en het woongenot.

Circulair

Stadsverwarming is niet circulair. Dit warmtenet van Vattenfall is namelijk afhankelijk van de verbranding van afval, grondstoffen dus. De afval-energiecentrale AEB importeert afval uit Engeland omdat er in Nederland niet genoeg van is. Door de verbranding ontstaat tevens giftig bodemas. Verder is stadswarmte van Vattenfall een hoog-temperatuur-warmtenet van 70 graden. CO2-arme bronnen zijn niet goed aan te sluiten op zo’n warmtenet. Bovendien is zo’n warmtenet inefficiënt. Door het grote verschil in temperatuur met de omgeving is er veel warmteverlies tijdens het transport.

De gemeente Amsterdam wil grote delen van de stad aansluiten op stadswarmte. Dat volgt uit de concept Transitievisie Warmte. Vattenfall claimt dat in de toekomst de CO2-uitstoot van stadswarmte zal verminderen. Hoe is dat mogelijk als CO2-arme bronnen niet goed kunnen worden aangesloten op zo’n warmtenet?

Stadswarmte lijkt op dit moment een handige keuze. Er zijn minder ingrepen voor nodig in de woning dan bij aansluiting op een laag-temperatuur-warmtenet. Een aparte voorziening voor warm tapwater is niet nodig. De noodzaak om je huis te isoleren valt weg. De gemeente heeft afspraken gemaakt met Vattenfall over de aanleg van stadswarmte voor nieuwbouw. Zij heeft private belangen als eigenaar van AEB.

Echter, de aanleg van een warmtenet is geen beslissing om te nemen op basis van wat nu handig is. Een warmtenet heeft een levensduur ver voorbij 2050, de datum waarop de klimaatdoelen moeten zijn gehaald. De keuze zou daarom rekening moeten houden met de toekomstige warmte- en koudevraag van de betrokken woningen. Relevant is daarbij het isolatiepotentieel van die woningen. Huizen zullen in de toekomst steeds beter geïsoleerd zijn. Een warmtenet van hoge temperatuur is dan niet nodig.

De focus dient te worden verlegd. We moeten eerst al onze energie stoppen in isoleren en andere energiebesparende maatregelen. Dat levert een onmiddellijke beperking van de CO2-uitstoot op. Pas nadat het isolatiepotentieel is gerealiseerd, kan een warmtenet worden aangelegd. Er zal dan ruimte zijn voor een warmtenet van middentemperatuur of zelfs van lage temperatuur. Oftewel een warmtenet dat wel is aan te sluiten op CO2-arme bronnen, een efficiënter warmtenet met minder warmteverlies. Voor deze eerste stap is een redelijke termijn nodig. Wenselijk is namelijk dat zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van natuurlijke vervangingsmomenten. Dat scheelt in kosten en is beter in lijn met een circulaire economie.

Andere aanpak

Ik vraag daarom om een andere aanpak. Geef duidelijk aan wat de beste warmteoplossing is voor iedere wijk op basis van duurzaamheid, isolatiepotentieel en redelijke kosten. Leg vervolgens uit welke normen gelden voor die warmteoplossing. Geef woningeigenaren daarna een redelijke termijn om die energiebesparende maatregelen te realiseren, zodat ze gebruik kunnen maken van natuurlijke vervangingsmomenten. En biedt ondersteuning met goede voorlichting en subsidies. Begin pas na afloop van die termijn met de aanleg van een warmtenet.

Zelf heb ik veel energie gestopt in de selectie van de juiste vloerisolatie. Dat lijkt niet zo moeilijk want het is op zich een eenvoudige isolatieoplossing. Maar welke isolatienorm is nuttig? Die van een energieneutrale woning? Heeft dat zin als je huis maar een spouw heeft van 4 cm? Blijkt: hoe dikker de vloerisolatie, hoe beter, zelfs als ik mijn spouw nooit op datzelfde niveau kan isoleren. Wel is er een ideale dikte, want de eerste centimeter isolatie voegt veel meer toe dan de laatste.

Dit soort keuzes vergen aandacht en tijd. Maar de uitvoering geeft ook positieve energie en zorgt niet alleen voor vermindering van CO2-uitstoot; ook voor meer wooncomfort, een hogere waarde van de eigen woning en een lagere energierekening.

Door eigenaren te ondersteunen bij het verduurzamen van hun woning, met goede voorlichting en subsidies, is er versnelling te bereiken in de energietransitie. Woningeigenaren nu voor het blok zetten met een overstap naar een niet duurzame warmteoplossing geeft weerstand.

Geranne Lautenbach is jurist.

SGLA OVER CONTRACT WARMTENET

Aan de Gemeenteraad van Amersfoort
Van: Samenwerkende Groeperingen Leefbaar Amersfoort

Betreft:  Intentieverklaring met Warmtebedrijf Amersfoort

Amersfoort, 9 januari 2020

Het ongewenste gebruik van biomassa

De Amersfoortse gemeenteraad heeft zich uitgesproken tegen het gebruik van biomassa voor stadsverwarming. De intentieverklaring met het Warmtebedrijf Amersfoort leidt echter tot een tegengestelde ontwikkeling. Het idee dat na de ingebruikname van het warmtenet op basis van biomassa binnen afzienbare termijn kan worden overgestapt op geotechniek of andere alternatieven, is niet realistisch – onderzoek moet nog op gang komen. De zogenaamd tijdelijke investeringen voor biomassacentrales staan een grondstofconversie op korte termijn in de weg. Onder meer de subsidievoorwaarden binden de stad voor tenminste twaalf jaar aan het stoken van biomassa. De gemeenteraad doet er verstandig aan om op basis van artikel 3.2 (verplichtingsvrije tussentijdse beëindiging) in de inmiddels getekende intentieverklaring de door het college ingeslagen weg te beëindigen.

Op 14 januari bespreekt u informatief deze intentieverklaring. De SGLA vraagt de Gemeenteraad dringend om kennis te nemen van onze brief en de door het college ingeslagen weg met betrekking tot het gebruik van biomassa stop te zetten.

Inleiding

Op 8 oktober werd de Amersfoortse gemeenteraad geïnformeerd over de stand van zaken en het toekomstbeeld rondom het voor Amersfoort beoogde warmtenet. In april 2019 was door de verantwoordelijke wethouder aangekondigd dat rond 15 mei het wijkwarmteplan voor Schothorst-Zuid, een pilotproject, zou worden gepresenteerd. Rond die datum ontving de gemeenteraad een brief van het college. Hierin werd meegedeeld dat het onderzoek naar aanleg, exploitatie en financiering van het beoogde warmtenet in Schothorst-Zuid nog niet was afgerond en het college nog in overleg was met verschillende mogelijke exploitanten. De toegezegde informatie werd verdaagd tot na het reces.

Op 8 oktober werd de toegezegde informatie aan de raad verstrekt. Deze betrof overigens nog geen wijkwarmteplan, het onderzoek hiervoor was nog niet voltooid. Desondanks was de raadsbijeenkomst zinvol omdat veel relevante informatie werd verstrekt. De belangrijkste was dat het college blijft streven naar het winnen van warm water door middel van geotechniek. Biomassa wordt niet gezien als de gewenste oplossing. Deze opvatting komt overeen met de eerder geuite wensen binnen de gemeenteraad. Een essentieel probleem was en is het feit dat er nog geen antwoord kan worden gegeven op de vraag of en hoe het warm water vanaf een diepte van tenminste 2.000 meter moet worden gewonnen. Het afgelopen najaar 2019 heeft er, op initiatief van EZ, aan de oostrand van Amersfoort seismisch onderzoek plaatsgevonden. De resultaten hiervan zijn nog niet bekend. Omdat geotechniek nog niet kan worden toegepast, zet het college voorlopig in op een op biomassa gestookt warmtenet.

Voor de helft van de ca. 65.000 woningen in Amersfoort wordt een aansluiting op het warmtenet

voorzien. Amersfoort beschikt al over één warmtenet van relevante grootte: Vathorst-Laak waar 1.750 woningen door middel van een gasturbine van stadswarmte worden voorzien. Het college gaat er van uit dat voor het aansluiten van ruim 30.000 woningen en de bouw van een of meer biomassacentrales een investering van € 450 miljoen noodzakelijk is.

Volledigheidshalve wijzen wij de gemeenteraad erop dat naast verwarmen tevens het koelen van woningen betrokken dient te worden bij visie- en besluitvorming over de energietransitie in relatie tot woningen. Iedere oplossing die alleen verwarming levert, bevat het risico op extra kosten en (dubbel) energieverbruik, omdat voor koelen dat een separate installatie nodig is. Als gevolg van klimaatverandering en betere isolatie wordt koeling van huizen steeds belangrijker.

Biomassa

Biomassa stoken is een oplossing uit het verleden. Deze conclusie is te trekken uit de toenemende kritiek op het stoken van hout als alternatief voor gas. In oktober 2019 baarde een Europese koepel van wetenschappers veel opzien met de constatering dat het stoken van hout in centrales en huishoudens meer uitstoot van CO2 oplevert dan het gebruik van gas en zelfs van steenkool. Hierbij speelt de relatieve geringe effectiviteit van het stoken van hout een rol. De tot nog toe door velen geuite opvatting dat gekapte bomen door nieuwe aanplant worden gecompenseerd, blijkt een drogreden te zijn: het duurt ten minste tien jaren eer een nieuwe boom voldoende vervangende waarde opgeleverd.

Vaak wordt gesuggereerd dat een biomassacentrale verantwoord is omdat hierin afvalhout wordt verwerkt. Daarbij wordt uit het oog verloren dat de op dit moment geplande verstoking van biomassa niet kan worden afgedekt door (regionaal) afvalhout. Er is nog geen sprake van levercontracten van regionaal (afval)hout voor een langere periode. Import van buiten de regio, nationaal of internationaal is noodzakelijk.

Een voorbeeld maakt dit duidelijk waar de toenemende behoefte voor een warmtenet in Amersfoort toe leidt. Er moet uiteindelijk rekening worden gehouden met warmtelevering door vier of vijf centrales van het formaat dat het Warmtebedrijf Amersfoort thans heeft geïntroduceerd. Deze moeten een capaciteit hebben van ongeveer de helft van de toekomstige e-centrale van Vattenfall bij Diemen, na ombouwen van fossiele brandstof naar biomassa. De biomassa voor deze centrale wordt aangevoerd uit Scandinavië en Canada (mondiaal gezien maakt het niet uit waar het hout wordt gekapt, we maken ons ook druk om de kap in Brazilië en andere landen). Om deze centrale draaiend te houden moet er per jaar een oppervlakte worden gekapt die overeenkomt met de oppervlakte van ongeveer 18.000 voetbalvelden. Ook de helft hiervan kan niet gedekt door regionaal (rest)hout!

Wij vinden het ongewenst om afsluiten van het gas te compenseren met biomassa. Beter is het om de zoektocht naar de toepassing van geotechniek te versnellen en daarbij enkele jaren vertraging in de energietransitie voor lief te nemen. Toch lijkt het er op dat het Amersfoortse gemeentebestuur bereid is om de intentie om via geotechniek op CO2-arme manier Amersfoort gasvrij te maken, tijdelijk in te wisselen voor het toepassen van biomassa. Het etiket ‘tijdelijk’ is daarbij relatief. Het aanleggen van een warmtenet inclusief de daarvoor noodzakelijk warmteopwekking vergt een omvangrijke investering. Deze kan, zonder de kans op grootschalige kapitaalvernietiging, niet na enkele jaren worden gemuteerd in een andere technische oplossing.

Onlangs heeft het Warmtebedrijf Amersfoort – een private onderneming – zich aangemeld als partner. Om te voldoen aan in het verleden gedane, maar in de praktijk niet te realiseren, beslissingen lijkt het college bereid thans deze toegeworpen reddingsboei te grijpen. Een risicovol initiatief want Warmtebedrijf Amersfoort wil biomassa verstoken.

Intentieverklaring

In november 2019 tekende college van B&W van Amersfoort een intentieverklaring met het Warmtebedrijf Amersfoort. Inhoud van de intentieverklaring is: ‘onderzoeken wat de mogelijkheden, wenselijkheid en haalbaarheid zijn om samen te werken aan de realisering van warmtenetten in de gemeente Amersfoort met Warmtebedrijf Amersfoort.’ Primair doel is het werken aan de uitvoering van de Warmtevisie en, als eerste stap daarbij, de uitwerking van een pilotproject in Schothorst-Zuid.

Uit de overwegingen in de overeenkomst kan worden opgemaakt dat het college er van uitgaat dat het Warmtebedrijf de exploitant wordt voor het warmtenet in de stad (zie bijvoorbeeld overweging E in de overeenkomst). Wel wordt in overweging G aangekondigd dat de gemeente ook met andere marktpartijen in gesprek is en kan gaan samenwerken bij de realisatie van de warmtetransitie in de stad.

In artikel 3.2 van de overeenkomst is vastgelegd dat contractpartijen op basis van (eenzijdige?) moverende redenen per direct en zonder schadevergoedingsverplichtingen de intentieverklaring kunnen beëindigen. De intentieverklaring eindigt overigens op 1 september 2020 en kan niet stilzwijgend worden verlengd. Omdat in artikel 2.5 wordt bepaald dat gedurende het onderzoek beide partijen hun eigen kosten dragen, vormt de overeenkomst, mede door de ongeclausuleerde opzeggingsmogelijkheid, een onzeker avontuur voor het Warmtebedrijf. Een avontuur dat menig ander bedrijf op deze wijze niet zal willen aangaan.

In de intentieovereenkomst verplicht de gemeente zich om de mogelijkheden te onderzoeken om risicodragend deel te nemen in het Warmtebedrijf. Uit eerdere informatie vanuit het Warmtebedrijf blijkt dat deze hieraan de voorkeur geeft. Overigens heeft de gemeente al eerder aangegeven dat het ontwikkelen van een warmtenet in Amersfoort een investering vergt van € 450 miljoen. Ervaringen elders wijzen er op dat dit bedrag als een minimum kan worden gezien.

Het onderzoek moet duidelijk maken of er overeenstemming bereikt kan worden over participatie van inwoners, vrijwilligheid van deelnemers, leveringszekerheid en betaalbaarheid, toegang van andere warmteleveranciers en duurzaamheid van het warmtenet.

In de intentieovereenkomst wordt benadrukt dat de gemeentelijke voorkeur uitgaat naar warmte op basis van geothermie (artikel 2.4). Een warmtenet op basis van biomassa ziet de gemeente als een tijdelijke overgangsoplossing. In de overeenkomst wordt niet ingegaan wie van de twee partijen de versnelde afschrijving op investeringen voor een of meer biomassacentrales en dergelijke moet bekostigen indien het gemeentebestuur een besluit neemt om over te stappen op geothermische warmwaterlevering.

In artikel 2.6 wordt bepaald dat in het eerste kwartaal 2020 een balans wordt opgemaakt over de voortgang van het onderzoek en eventuele vervolgstappen voor Schothorst-Zuid. Deze termijn zou te kort kunnen zijn. Op dat moment kunnen mogelijke onduidelijkheden rondom de intentieverklaring worden opgelost. Zo spreekt het Warmtebedrijf in een verklaring, opgesteld na het tekenen van de intentieverklaring, over een samenwerkingsovereenkomst. Dat is meer dan een nuanceverschil!

In het collegevoorstel betreffende de intentieverklaring wordt als beoogd effect gesteld dat door de  intentieverklaring een concrete uitwerking voor een warmtenet in Schothorst-Zuid bespreekbaar wordt gemaakt. Deze uitwerking kan, aldus het college, mogelijk benut worden om in 2020 een aanvraag te doen voor het rijkssubsidieprogramma. Intussen heeft Duurzaam Opwekken Amersfoort B.V. (Warmtebedrijf Amersfoort) bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (EZ) twee projectsubsidies aangevraagd, elk van € 34.164.000. Deze zijn nog niet gerealiseerd.

Visie Warmtebedrijf na ondertekening

Na ondertekening van de intentieovereenkomst werd in de Amersfoortse Courant (14 december 2019) een uitgebreid interview gepubliceerd met de directie van het Warmtebedrijf Amersfoort. Het interview verduidelijkt een aantal intenties van het Warmtebedrijf en zijn relatie met de gemeente. Hieruit blijkt dat Amersfoort het Warmtebedrijf al vergunningen heeft verstrekt voor de bouw van twee biomassacentrales: een op de Isselt (naar is aan te nemen voor de warmtelevering in Schothorst-Zuid) en een in De Hoef. Er wordt uitgegaan van een hoge-temperatuur waterlevering. De intentie is om de komende zomer een plan van aanpak te presenteren. De biomassacentrales worden gestookt met gecertificeerd hout uit de regio. Op het warmtenet worden alleen woningen aangesloten van bewoners die vrijwillig willen meedoen.

Inmiddels zijn er al vergunningen verleend c.q. in aanvraag voor vijf (!) biomassacentrales:

De opmerkingen in het interview leveren vragen op. Vrijwillige aansluiting op het warmtenet is een risicopunt voor het warmtebedrijf, een onzekere factor dus voor een op te stellen businessplan. Alvorens investeringen te plegen (de uitgavenkant), moet voldoende duidelijkheid zijn over het aantal afnemers (de inkomstenkant). Hiervoor is voorafgaand onderzoek nodig. Dergelijk onderzoek is pas zinvol indien potentiele afnemers inzicht kan worden geboden in de kosten. Op dit punt hangt alles met elkaar samen!

Uit het interview is niet op te maken of het college van B&W naast de getekende intentieverklaring, nog andere schriftelijke of mondelinge afspraken of toezeggingen met het Warmtebedrijf heeft gemaakt.

Tijdpad

Uit het interview, maar ook uit de intentieverklaring, blijkt dat het voornemen van het college om in 2030 Amersfoort een gasvrije stad te laten zijn, niet meer dan utopisch is. Mede gezien de financiële consequenties en de vraag of de gemeente überhaupt kan en wil participeren in het Warmtebedrijf, is een uitspraak van de Gemeenteraad over het plan van aanpak noodzakelijk. Pas daarna kan de gemeente zich binden en kunnen de voorgenomen intenties technisch worden uitgewerkt. Dit moet leiden tot bestekken voor centrales en het net waardoor inzicht op de financiële consequenties ontstaat. Feitelijk kunnen dan pas bouwvergunningen en overige formaliteiten worden afgerond. Bestemmingsplannen en aanbestedingsregels kunnen tot extra tijdverlies leiden.

De aanleg van het warmtenet en bouw van de biomassacentrale in De Isselt kan naar alle waarschijnlijkheid pas in 2021 plaatsvinden. Schothorst-Zuid is een pilotproject. Planvorming, draagvlakonderzoek en het opstellen van financiële randwaarden voor volgende wijken in de stad kunnen pas op verantwoorde wijze plaatsvinden nadat de ontwikkeling van de pilot in een gevorderd stadium verkeerd. Dit zal naar alle waarschijnlijkheid in de tweede helft van 2021 het geval zijn. Rekening houdend met het feit dat er acht jaar voorafgaand aan de afkoppeling van het gasnet een bestuurlijk besluit moet zijn genomen (dat dusdanig is dat beroepsmogelijkheden mogelijk zijn), kan op technische gronden het politieke besluit voor een gasvrij Amersfoort in 2030 nauwelijks realiseerbaar genoemd worden.

Namens

Samenwerkende Groeperingen Leefbaar Amersfoort

Raphael Smit (vicevoorzitter)

Peter de Langen (voorzitter) 

Bezorgde bewoners Schothorst-Zuid in opstand tegen op biomassa gestookt warmtenet: ‘Oliedomme keuze’

Uit: AD.nl Door Joahn Hardeman, 18-8-2020

Bezorgde inwoners van de Amersfoortse wijk Schothorst-Zuid zijn een handtekeningenactie begonnen om de komst van een grotendeels op biomassa gestookt warmtenet te voorkomen. Ze vinden biomassa allesbehalve een duurzaam alternatief voor aardgas.

De bezorgde bewoners zullen de komende weken bij alle 2200 huishoudens in Schothorst-Zuid aanbellen en hun petitie onder de aandacht brengen. De afgelopen tijd verzamelden ze al 300 handtekeningen. ,,De keuze voor biomassa is onbegrijpelijk. De hele wijk moet straks van het gas vanwege CO2-uitstoot en in plaats daarvan gaan we hout opstoken. Een zeer vervuilend en dus oliedom alternatief’’, zegt mede-initiatiefnemer Rob Molenkamp.

Als het aan het stadsbestuur ligt, gaat Schothorst-Zuid als eerste wijk van Amersfoort van het aardgas af. De gemeente is in zee gegaan met Warmtebedrijf Amersfoort, dat een buizenstelsel wil aanleggen dat warm water naar de woningen voert. Huiseigenaren betalen maximaal 2000 euro voor een aansluiting en verdienen deze investering terug met lagere energiekosten. Tijdens een informatieavond in maart bleek 75 procent van de 600 aanwezige bewoners daar wel oren naar te hebben. 

Vervuilende machine

Dit warmtenet zal de eerste vijf tot acht jaar worden verwarmd door een nieuwe biomassacentrale op De Hoef. Deze ‘hybride’ centrale zal ook worden uitgerust met een warmtepomp en zonnepanelen. Later moeten duurzame technieken, die nu nog in de kinderschoenen staan, zoals geothermie (warmte uit de aarde) en aquathermie (warmte uit rioolwater), de verwarming overnemen.

Biomassa is nu onmisbaar om het warmtenet aan te kunnen leggen zodat we in de toekomst kunnen overstap­pen op andere energie­bron­nen

Tim de Leeuw, Warmtebedrijf Amersfoort

Dat zal niet het einde van de biomassacentrale betekenen, zegt Molenkamp. ,,Een bedrijf kan zo’n miljoeneninvestering niet in zo’n korte tijd terugverdienen. Het zal erop uitdraaien dat er nog tientallen jaren een vervuilende machine bomen gaat verbranden. Slecht voor milieu, luchtkwaliteit en volksgezondheid.’’

Biomassa is niet onomstreden als duurzame energiebron. Bij de verbranding komen schadelijke stoffen zoals CO2, fijnstof en stikstof vrij. Ook importeren sommige biomassacentrales hout uit andere delen van de wereld. Dat het toch als milieuvriendelijk wordt gezien, komt doordat er vaak alleen resthout wordt verbrand en omdat bomen bij leven juist CO2 opnemen.

Duurzaam resthout

Met de gemeente is afgesproken dat er alleen duurzaam resthout afkomstig uit een straal van 150 kilometer rondom Amersfoort wordt gebruikt, zegt Tim de Leeuw van Warmtebedrijf Amersfoort. ,,We gaan dus geen scheepsladingen pellets uit Canada verbranden of bomen omhakken. Maar biomassa is onmisbaar om nu het warmtenet aan te kunnen leggen zodat we later kunnen overstappen op andere energiebronnen.’’

Als blijkt dat het draagvlak ontbreekt, hopen we dat het Rijk geen subsidie verstrekt.

Rob Molenkamp, Mede-initiatiefnemer petitie

Volgens De Leeuw hoeven bewoners zich geen zorgen te maken over schadelijke gevolgen voor de volksgezondheid. ,,We vervangen in feite 2200 schoorstenen in Schothorst voor één schoorsteen met ultramoderne filters op De Hoef. De luchtkwaliteit zal alleen maar verbeteren.’’ 

Het Warmtebedrijf ontving in 2018 al een vergunning voor de biomassacentrale. Behalve het warmtenet moet het ook andere bedrijven en woningen in Amersfoort gaan verwarmen. Wethouder Astrid Janssen (Duurzaamheid) zei eerder dat ze biomassa beschouwt als een haalbaar tussenstation naar schonere, maar nu nog te kostbare vormen van warmtewinning.

Miljoenensubsidie dwarsbomen

De initiatiefnemers van de petitie gaan de komende weken de wijk in om tenminste 30 procent van de bewoners achter zich te krijgen. Het warmtenet komt er alleen als 70 procent van de huishoudens dat wil. 

Ook wil de bewonersgroep de petitie aanbieden aan het ministerie van Binnenlandse Zaken om de gemeentelijke subsidieaanvraag van 4,9 miljoen euro voor het warmtenet te dwarsbomen. ,,Als blijkt dat het draagvlak ontbreekt, hopen we dat het Rijk geen subsidie verstrekt’’, zegt Molenkamp.

Lees ook: Houtstook is een ramp, want bomen groeien erg traag

Lees ook: SER: Stop subsidie voor energie uit verbrand omgekapt bos

Lees ook: Biomassacentrales: het Grote Groene Bedrog

Help mee! Teken de petitie!

Zeg nee tegen op hout gestookte biomassacentrale in Schothorst Zuid

Zeg nee tegen op hout gestookte biomassacentrale in Schothorst Zuid

Beste bewoner van Schothorst Zuid:


Binnenkort moet u kiezen of u mee wilt doen met het warmtenet Schothorst Zuid. Dit warmtenet zal worden gestookt op hout. Heel veel hout! Op zeer grote schaal zullen daarvoor bossen moeten worden gekapt.

Daarnaast zal de centrale ongezonde lucht uitstoten over de wijk; (ultra)fijnstof, stikstof, zware metalen en CO2.

Als meer dan 30% van de bewoners in de wijk niet mee willen doen houdt het hele project op.

U kunt dus het verschil maken!

Let op: Alleen tekenen als u in Schothorst Zuid woont. Anders verliest deze petitie zijn waarde.

KLIK HIER VOOR DE PETITIE

VVD: veel huurders in Schothorst twijfelen over wijk-warmtenet

Veel bewoners van Schothorst-Zuid hebben twijfels over de overgang van aardgas naar een warmtenet in hun wijk. Dat wijst een peiling van de VVD uit, zegt fractievoorzitter Maarten Flikkema. De partij ging de deuren langs.

Uit: AD.nl, 03-08-2020, door Istvan Kövi

De aanleg van leidingen voor een warmtenet.

De VVD vraagt het college om huurders genoeg inspraak te geven bij invoering van een warmtenet. Amersfoort wil de 2200 woningen in de wijk in de toekomst als eerste van het gas af krijgen, en de bewoners aansluiten op een warmtenet dat met biomassa wordt gestookt. Het rijk is gevraagd 4,9 miljoen euro bij te dragen aan de aardgasvrije wijk.

Meerderheid

Een bijeenkomst in maart met zo’n 600 wijkbewoners leerde volgens de gemeente dat een meerderheid van het gas af wil. Maar volgens de VVD maken veel bewoners zich zorgen over het warmtenet. Velen hebben volgens Flikkema zelf al duurzame maatregelen getroffen om de woning energiezuiniger te maken.

Huurders zijn onzeker omdat ze vrezen geen keuze te hebben. Veel sociale huurwoningen hebben zonder goede isolatie weinig aan een warmtenet, hoorde Flikkema. ,,De meesten die we spraken zijn terughoudend. We moeten ons niet in onzekere avonturen storten als inwoners daar niet volledig achter staan.” 

Eigenaren die overgaan op het warmtenet betalen maximaal 2000 euro en moeten hun investering terugverdienen met lagere energiekosten.

Lees ook: Houtstook is een ramp, want bomen groeien erg traag

Lees ook: SER: Stop subsidie voor energie uit verbrand omgekapt bos

Lees ook: Biomassacentrales: het Grote Groene Bedrog

Houtstook is een ramp, want bomen groeien erg traag

Uit Trouw: 28 augustus 2020, door Matthé van Hout

Stop onmiddelijk met houtstook. De voorstanders zien over het hoofd dat het dertig tot vijftig jaar duurt voordat bos hergroeid is, schrijft Matthé van Hout, gepensioneerd medewerker bosbouw bij Landbouw, Natuur en Visserij.

Alweer is de discussie over energie-opwekking door het verbranden van hout opgelaaid. De reden is dat de Ser de regering ­begin deze zomer geadviseerd heeft te stoppen met het subsidiëren van houtstook. Alle bedrijven die belang hebben bij de instandhouding van houtstook komen nu in het geweer. Veel halve en hele waarheden worden geponeerd. Dat houtstook aanzienlijk meer CO2 aan de atmosfeer toevoegt dan gas, wordt verzwegen.

Als gas wordt vervangen door hout komt er per opgewekte warmte-­eenheid bijna twee keer ­zoveel CO2 in de atmosfeer. Hierover zijn de voor- en tegenstanders van houtstook het eens. Maar de voorstanders betogen dat deze uitstoot binnen de kortste keren is gecompenseerd, doordat CO2 weer is vastgelegd door hergroei van bos. De termijn waarop dit gebeurt, noemen die voorstanders niet. Dat is voor populieren minimaal dertig jaar en voor eiken rond de tachtig jaar.

Zo zit er door houtstook minimaal dertig jaar lang meer CO2 in de atmosfeer dan bij gas. Men noemt dit de CO2-schuld. Pas na dertig jaar wordt die afbetaald. Dat is te laat. De komende tien tot vijftien jaar worden cruciaal voor het terugdringen van het CO2-gehalte. Als dit juist zou toenemen, dreigen grote gevolgen.

Permafrost zal sneller smelten

Zo zal de temperatuur sneller stijgen, met als gevolg dat de permafrost in Siberië en Noord-Canada sneller smelt. Daardoor komt ook ­­­­extra CO2 vrij, door oxydatie van plantenresten die al duizenden jaren in de vrieskist zaten. Het ijs van de noordelijke IJszee smelt sneller. Hierdoor neemt de terugkaatsing van de zonnestralen af, absorbeert het zeewater de zonne-energie en neemt de opwarming van het zeewater en het smeltproces hand over hand toe.

Daarnaast speelt mee dat de oceanen CO2 kunnen opnemen en voor honderden jaren kunnen vastleggen. Door de stijgende concentraties CO2 in de atmosfeer treedt er lichte verzuring op van de bovenste waterlagen en neemt het opnamevermogen af. Deze motor hapert nu al en zal bij toenemende CO2 in de atmosfeer mogelijk zelfs stilvallen.

Voorstanders van houtstook vinden dat meer CO2 van fossiele brandstof in de atmosfeer funest is. Dit is echter tijdelijk, totdat voldoende echte klimaatneutrale energie wordt opgewekt. Het vermogen van de oceanen en oerbossen om CO2 op te nemen is nog redelijk intact. Deze regulerende systemen maken geen onderscheid in de bron van de CO2. Wel moeten beide systemen intact blijven. Met houtstook komen ze onder druk te staan door tweemaal zo veel CO2-uitstoot dan gas.

Bosaanplant lost de CO2-schuld niet op

Voorstanders van houtstook bepleiten ook grootschalige bosaanplant om de vastlegging van CO2 te bevorderen. Een prima oplossing op een langere termijn dan twintig jaar. Maar het lost de CO2-schuld niet op. Voordat de CO2 van de afstervende oorspronkelijke vegetatie is vervangen door de vastgelegde CO2 van het bos, is zeker twintig jaar verstreken. Als dit nieuwe bos wordt gekapt en gebruikt voor brandstof, raken wij zeker een halve eeuw achterop.

Voorstanders van houtstook nemen de oerbossen in productie. Dit gebeurt al op grote schaal in de onmetelijke berkenbossen in de Baltische staten en het oerbos in Polen. Maar ook hier wordt de schuld gedurende de eerste dertig jaar verzwegen. Op het moment dat men oerbos in exploitatie neemt, maakt men 100 procent van de eeuwenlang vastgelegde CO2 vluchtig. Kunnen wij de Brazilianen recht in de ogen kijken met onze kritiek op hun exploitatie van de regenwouden?

De CO2-schuld door het kappen van bos en de terugloop van het regulerend vermogen van de oceanen zullen door houtstook worden versterkt. Een rampzalig toekomstbeeld tekent zich af.

Als de overheid het Ser-advies in de wind slaat, subsidieert zij deze ramp.

Biomassa Amersfoort

Het gevecht tegen de biomassacentrale is pas net begonnen….

Op deze pagina worden onze acties voor Amersfoort aangekondigd. Bezorgde burgers uit Amersfoort kunnen hier een stem vinden en zullen we via deze weg een team van 100 mensen samenbrengen om huis aan huis uit te gaan leggen wat de wethouder Astrid Janssen aan het doordrukken is.

Deze flyer is rondbezorgd in Gemeente Amersfoort.

Op deze pagina zullen we adressen publiceren met voorbeeldbrieven voor verzoeken tot openheid inzake de besluitvorming in Amersfoort.

Op basis van Wet Openbaarheid Bestuur (WOB) is ieder bestuur geacht mee te werken aan inzicht op de manier waarop de besluitvorming tot stand is gekomen.

Burgemeester
burgemeester@amersfoort.nl

Griffie
gemeentesecretaris@amersfoort.nl

Fractievoorzitters:
mb.flikkema@amersfoort.nl
db.hos@amersfoort.nl
m.paffen-zeenni@amersfoort.nl
tlw.bijlholt@amersfoort.nl
sj.kennedy-doornbos@amersfoort.nl
mw.fousert@amersfoort.nl
mj.jongerman@amersfoort.nl
jjw.vanwegen@amersfoort.nl
h.keskin@amersfoort.nl
t.bulbul@amersfoort.nl
rw.molenkamp@amersfoort.nl
npc.sanders@amersfoort.nl